تفکر جادویی و تخیلِ علمی
نویسندگان
چکیده مقاله:
همة معرفتهای بشری بهتدریج روند تطورات تاریخی را سپری کرده و به مرحلة کنونی رسیدهاند. این مقاله با استفاده از روش اسنادی، به واکاوی نسبتِ بین جادو و علم میپردازد. یکی از حوزههای معرفتی، معرفت علمی است. بر مبنای پارادایم پوزیتیویستی، تفکر جادویی چون بدیلهای ناپخته و گمراهکنندة تفکرِ علمی تلقی شده است. پوزیتیویستها در روششناسی بر مشاهده و تجربه تأکید زیادی میکردند و امور غیرتجربی را مُحمل و بیمعنی میدانستند. این خوانشِ رادیکالی توسط پوزیتیوستهای جدید اصلاح و تعدیل یافت. برخی فیلسوفان و مردمشناسان با رویکرد مردمشناسانه از جادو اعادة حیثیت کردند. آنها تأکید میکنند برهان قاطعی برای برتری علم بر انواع دیگرِ معرفت وجود ندارد. هر معرفتی دارای بازیهای زبانی گوناگون و مجموعهای از واژگان است که درک آن برای بیرون از آن حوزه مشکل است. برمبنای پارادایم مردمشناختی نوین نیز تفکر علمی و تفکر اسطورهای ـ جادویی درآمیختهاند و در جوامع گذشته و حال وجود داشته و از یکدیگر تغذیه کردهاند.
منابع مشابه
نقش هستیشناسی شهودی، ساختمندی و تمثیل در تخیل خلاق علمی
این مقاله تحلیلی بر تخیل خلاق علمی بهعنوان مهمترین عامل پیشرفت علم بر مبنای الگوهای نظری و نتایج تجربی علوم شناختی ارائه میدهد. بیشتر استنتاجهای استقرایی انسان با مناسبات هستیشناسی شهودی عجین است؛ یعنی از راه استدلال بهدست نیامدهاند. هستیشناسی شهودی یک مجموعۀ محدودِ مقولهبنیاد است که چارچوبهای نظری را شکل میدهد. خلاقیت علمی با انتظارات هستیشناختیِ پیشین ساختمند شده است و بنابراین ...
متن کاملشعر مدرن و تفکر علمی
تردیدی نیست که به دلیل شرایط اجتماعی و تفکرات هر دوره، شعر آن دوره از ویژگیهای خاصی برخوردار است و شعر قرن بیستم هم از این قاعده مستثنی نیست. تی. اس. الیوت در این باره می گوید «به علت پیچیدگی تمدن مدرن، شعر مدرن هم باید پیچیده باشد.» شاید عمده ترین دلیل این پیچیدگی تأثیر روزافزون تفکر علمی بر اذهان عمومی باشد چرا که در قرن بیستم تنها دانشمندان نیستند که از بینش علمی برخوردارند بلکه شعرا و نویسن...
متن کاملتفکر تخیلی در آموزش علوم: تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس مؤلفههای تخیل
پژوهش حاضر به تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس چگونگی و میزان به کارگیری تخیل پرداخته است. پژوهش کمی و به شیوهی تحلیل محتوا انجام شد. نمونه شامل کتابهای درسی علوم 6 پایه تحصیلی دوره ابتدایی بود. دادهها با استفاده از تحلیل محتوای قیاسی بر اساس شاخصهای تخیل نظریه اشتاینر شامل مفاهیم منعطف، تخیل مشارکتی/عینی و تفکر شهودی جمع آوری و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل محتوا نشان...
متن کاملپیوندهای تفکر علمی با اندیشه نقد
The necessity of the spread of criticism in science dynamism and development Dr. Farhang Ershad Abstract One of the basic mechanisms in the endogenous generating development of science is to sensitize the scholars and motivate them to question and enter into the scene of criticism in the academic and research spaces. The necessary ground for this job is individual and collective support e...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 6 شماره 14
صفحات 151- 175
تاریخ انتشار 2017-08-23
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023